تحلیل اقتصادی آثار سیاست‌های مداخله‌ی دولت در قیمت‌گذاری پنبه در ایران

سیاست‌های مداخله‌ی دولت در قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی از سیاست‌های رایج بیش‌تر کشورهای در حال توسعه بویژه در دهه‌های اخیر بوده است. در ایران نیز بسیاری از کالاهای زراعی و دامی، تحت تاثیر این مداخله‌ها قرار داشته است. هدف کلی این تحقیق، استفاده از شاخص نرخ حمایت برای اندازه‌گیری آثار سیاست‌های مداخله‌ی مستقیم دولت در قیمت‌گذاری محصولات زراعی (بررسی موردی محصول پنبه) طی دوره‌ی زمانی 86-1361 است. الگوی مورد استفاده برای نخستین بار به وسیله‌ی گروهی از پژوهش‌‌گران در پروژه‌ی بانک جهانی در تحلیل اقتصادی آثار سیاست‌های مداخله‌ی دولت در قیمت‌گذاری کالاهای کشاورزی در 18 کشور از مناطق مختلف جهان استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که نخست، اثر سیاست‌های مداخله‌ی مستقیم بر پنبه مثبت بوده است. افزون بر آن، این اثرات بسته به این که نرخ حمایت اسمی و یا ضمنی مورد محاسبه قرار گیرد و نیز با توجه به نرخ ارز مورد استفاده در قیمت‌های مرزی متفاوت است. دوم تغییر جهت سیاست‌های قیمت‌گذاری در سال 69، در عمل جهت‌گیری حمایت از تولید داشته است. پیش‌نهاد می‌شود برای مقایسه‌ی ساختار حمایت محصولات مختلف کشاورزی، به محاسبه‌ی نرخ‌های حمایت در مورد دیگر محصولات مهم زراعی و دامی مانند گندم، برنج، گوشت قرمز و شیر توجه شود.